Google rõ ràng là một công cụ tìm kiếm tốt nhất trên Internet hiện nay. Nhưng phần lớn người dùng không tận dụng hết những ưu điểm của nó. Phải chăng bạn mới chỉ gõ vào một hoặc hai từ khóa rồi chờ đợi những kết quả tốt nhất? Đó có thể là phương pháp tìm kiếm nhanh nhất, nhưng với hơn 3 tỷ trang web có trong chỉ mục của Google thì bạn sẽ phải nỗ lực rất lớn để tìm ra kết quả cần thiết trong số các trang tìm được.
Nhưng Google là một công cụ đặc biệt xuất sắc có thể giúp cho việc khám phá Internet của bạn trở nên dễ dàng hơn. Các tùy chọn tìm kiếm của Google vượt ra khỏi phạm vi của các từ khóa đơn giản, các trang web, và thậm chí là cả những lập trình viên của nó nữa. Hãy xem xét tới một số tùy chọn ít được biết tới của Google.
Mẹo vặt tìm kiếm câu lệnh
Sử dụng một câu lệnh đặc biệt là một phương thức để Google nhận biết bạn muốn hạn chế việc tìm kiếm trong những thành phần hay những đặc điểm nhất định của các trang web. Google có một danh sách khá đầy đủ các thành phần câu lệnh của nó tại www.google.com/help/operators.html. Sau đây là một số thao tác cao cấp có thể giúp bạn thu hẹp phạm vi kết quả tìm kiếm.
Đặt “Intitle:” ở đầu của một từ hay một cụm từ truy vấn (thí dụ: intitle: “Three Blind Mice”) sẽ giới hạn kết quả tìm kiếm của bạn chỉ trong tiêu đề của các trang web.
Còn “Intext:” thì làm cái việc ngược lại với “intitle:”, nó chỉ tìm kiếm trong phần văn bản nội dung của trang mà bỏ qua tiêu đề, các liên kết v.v… “Intext” rất phù hợp khi bạn muốn tìm những nội dung thường xuất hiện trong địa chỉ URL.
“Link:” sẽ giúp bạn biết được những trang nào liên kết tới trang mà bạn quan tâm hoặc những liên kết tới các trang khác trong trang đó. Thí dụ, bạn hãy thử gõ:
“link:http://www.pcmag.com”.
Bạn có thể sử dụng toán tử “site:” (toán tử này giúp bạn hạn chế kết quả trong các vùng tên miền ở cấp cao nhất) cùng với “intitle:” để tìm kiếm những kiểu trang nhất định. Thí dụ, hãy tìm các trang giáo dục nói về Mark Twain bằng cách tìm kiếm với: “intitle:”Mark Twain”site:edu”. Hãy thử nghiệm kết hợp nhiều thành phần khác; bạn sẽ tìm ra một vài cách thức để tìm kiếm thông tin hữu hiệu hơn.
Những dịch vụ ít được biết đến của Google
Google có một số dịch vụ giúp bạn thực hiện một vài công việc mà có thể bạn chưa bao giờ nghĩ rằng có thể sử dụng Google để hoàn thành. Thí dụ, tính năng máy tính mới của Google (www.google.com/help/features.html#calculator) cho phép bạn có thể thực hiện các phép toán và việc chuyển đổi từ hộp tìm kiếm. Có một thí dụ vui, bạn hãy thử với truy vấn “Answer to life the universe and everything”.
Hãy để cho Google giúp bạn kiểm tra lỗi chính tả với các yêu cầu tìm kiếm của bạn. Hãy thử gõ một từ hoặc một cụm từ sai lỗi chính tả vào hộp thoại tìm kiếm (thí dụ: “thre blund mise”) và Google sẽ gợi ý cho bạn cách viết thích hợp hơn. Việc này không phải lúc nào cũng hoàn hảo; sẽ tốt hơn khi từ mà bạn cần tìm có sẵn trong từ điểm. Khi bạn muốn tìm một từ viết đúng chính tả, hãy nhìn xuống trang kết quả, nơi lặp lại yêu cầu tìm kiếm của bạn. (Nếu bạn đang tìm kiếm với “three blind mice”, phía dưới cửa sổ tìm kiếm sẽ xuất hiện một thông báo dạng như “Search the web for “three blind mice”). Bạn sẽ phát hiện được mình có thể bấm chuột vào mỗi từ trong cụm từ đó để biết được định nghĩa của nó trong từ điển.
Mở rộng khả năng tìm kiếm
Google còn đưa ra một số dịch vụ giúp bạn làm rõ hơn tìm kiếm của mình. Google Groups (http:// groups.google.com) lập chỉ mục hàng triệu các thông điệp từ các cuộc thảo luận trên Usenet từ nhiều thập kỷ nay. Google thậm chí còn giúp cho việc mua sắm của bạn với 2 công cụ: Froogle (http://froogle.google.com), với chỉ mục các hàng hóa từ các cửa hiệu trực tuyến, và Google Catalogs (http://catalogs.google.com), với nhiều sản phẩm nổi bật từ hơn 6.000 trang catalogs trong một chỉ mục tìm kiếm được. Bạn có thể tìm được danh sách đầy đủ các công cụ và dịch vụ của Google tại.
Có thể bạn đã quen sử dụng Google thông qua trình duyệt của mình. Vậy đã bao giờ bạn nghĩ tới việc sử dụng Google bên ngoài trình duyệt của mình chưa?
Google Alert (www.googlealert.com) sẽ giám sát các điều kiện tìm kiếm của bạn và sẽ gửi thư điện tử thông báo cho bạn biết thông tin về những bổ sung mới vào chỉ mục của google. (Google Alert không phải là chi nhánh của Google; nó sử dụng các hàm dịch vụ Web API của Google để thực hiện tìm kiếm của nó). Nếu bạn quan tâm tới những câu chuyện mới hơn là những nội dung Web chung chung, hãy thử xem xét bản beta của Google News Alerts (www.google.com/newsalerts). Dịch vụ này (là một chi nhánh của Google) sẽ giám sát tới 50 truy vấn trong mỗi địa chỉ e-mail và sẽ gửi cho bạn thông tin về những câu chuyện mới phù hợp với truy vấn của bạn. (Gợi ý: Hãy sử dụng các thành phần câu lệnh “intitle:” và “source:” với Google News để giới hạn số thông báo mà bạn nhận được).
Trong năm 2002, Google đã đưa ra các hàm Google API (giao diện lập trình ứng dụng), một phương thức giúp các lập trình viên có thể tiếp cận các kết quả từ cơ chế tìm kiếm của Google mà không vi phạm các điều khoản của Google. Rất nhiều người đã tạo được các ứng dụng hữu ích (và đôi lúc không hữu ích lắm nhưng thú vị) không có sẵn ở Google, mà điển hình là Google Alert. Với rất nhiều ứng dụng, bạn sẽ phải cần khóa API, hiện có miễn phí tại www.google.com/apis.
Với rất nhiều đặc tính tìm kiếm khác nhau của mình, Google đã vượt xa khỏi một công cụ tìm kiếm thông thường. Hãy thử nghiệm một số mẹo được đưa ra trên đây, bạn sẽ bị ngạc nhiên với số lượng các phương thức khác nhau mà Google làm tăng hiệu quả công việc tìm kiếm trên mạng của bạn.
Tìm kiếm trong một khoảng thời gian
Daterange: (ngày bắt đầu - ngày kết thúc). Bạn có thể giới hạn tìm kiếm của mình trong số các trang được lập chỉ mục trong một khoảng thời gian nhất định. Daterange: sẽ tìm kiếm với thời gian là khi các trang được lập chỉ mục, chứ không phải thời gian các trang đó được tạo ra. Toán tử này có thể giúp bạn chắc chắn rằng kết qủa thu được sẽ là những nội dung mới, hoặc bạn có thể sử dụng nó để loại từ những chủ đề mới tạo mà tập trung vào tìm kiếm những kết quả cũ hơn.
Thêm một số ứng dụng Google API
Staggernation cung cấp 3 công cụ dựa trên các hàm Google AIP. Công cụ tìm kiếm Web theo những máy chủ Google API (GAWSH) sẽ cung cấp một danh sách những máy chủ Web mà bạn cần tìm (www.staggernation.com/gawsh). Khi bạn bấm vào hình tam giác bên cạnh mỗi tên máy chủ, bạn sẽ nhận được một danh sách kết quả về máy chủ đó. Còn công cụ phác thảo trình duyệt liên quan Google API (GARBO) thì phức tạp hơn một chút: Bạn phải lựa chọn kết quả mình muốn tìm là những trang có liên quan tới địa chỉ URL mà bạn nhập vào đó hay là những trang liên kết tới địa chỉ đó (www.staggernation.com/garbo/). Bấm vào hình tam giác bên cạnh mỗi địa chỉ URL, bạn sẽ nhận được một danh sách các trang liên kết hoặc có liên quan tới địa chỉ này. Còn CapeMail là một ứng dụng tìm kiếm thư điện tử cho phép bạn gửi một thư điện tử tới google@capeclear.com với tiêu đề của thư chính là nội dung truy vấn của bạn. Sau đó bạn sẽ nhận được 10 kết quả đầu tiên. Có thể bạn chẳng cần dùng tới nó hàng ngày, nhưng nếu điện thoại di động của bạn có khả năng gửi e-mail mà không duyệt web được, thì đây cũng là một địa chỉ hữu ích mà bạn nên biết.
